Konrad Markiton – urodził się Borkach (Mizerów) w 24 listopada 1890r w rodzinie Franciszka (rolnik) i Zuzanny Markitonów (z domu Nowok). Po szkole powszechnej, którą ukończył w wieku 14 lat w Mizerowie, uczył się w gimnazjum polskim w Cieszynie. Tam też w 1914r. zdał egzamin maturalny. Studiował na Uniwersytecie w Wiedniu – pięć półróczy na wydziale filozofii(dział filologii klasycznej i języków wschodnich), w Krakowie(trzy półrocza filozofii) i Wrocławiu(dwa półrocza filozofii). Uzyskał absolutorium, jednak nie udało mu się zdać egzaminu.
10 października 1917r. wstąpił w Poznaniu do oddziału zapasowego lotników i po przeszkoleniu w obsłudze karabinu objął funkcję kancelaryjną w tym oddziale. Zwolniony w kwietniu 1918r.
W listopadzie 1918r. przybył do Mikulczyc. Tam oddawał się pracy społeczno-narodowej. Organizował rady ludowe w powiecie, występował jako referent w towarzystwach polskich. W lutym 1919r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej.
Po I powstaniu zmuszony został do opuszczenia Śląska i znalazł się w najpierw w obozie dla uchodźców w Dziedzicach, a następnie w Oświęcimiu.
Po powrocie do Mikulczyc został wybrany zastępcą burmistrza, a także pierwszym ławnikiem oraz członkiem miejscowego Zarządu Szkolnego.
Nadal prowadził intensywną pracę kulturalno-oświatową. Po utworzeniu się komitetów plebiscytowych objął kierownictwo akcji plebiscytowej na zachodnią część powiatu. Organizował wiece, a także prowadził agitację na rzecz Polski. I to skuteczną. Podczas głosowania 3/4 uprawnionych mieszkańców tych terenów – oddało głos za Polskę.
Mikulczyce – widokówka 1915r
Podczas III powstania obejmuje funkcję komendanta placu – udaje mu się zorganizować 3 kompanie w łącznej sile ponad 300 osób. Kampanie te walczyły pod Kędzierzynem (pod dowództwem Wincentego Gawlika), pod Gliwicami (pod dowództwem Aleksandra Buczka), oraz broniły Mikulczyc. Gdy 31 maja pod Kalinów, doszło do mordu na 31 powstańcach mikulczyckich dokonanych przez 3 baon Freikopsu „Oberland” pod dowództwem majora Siebringhausa, Markiton wszedł w skład „Komisji Pogrzebowej”, która przeprowadziła ekshumację zwłok pomordowanych powstańców.
Dokument Komisji Pogrzebowej w skład której wszedł Konrad Markiton
Po podziale Górnego Śląska, Mikulczyce pozostały w granicach Niemiec, działał na terenie powiatu Tarnogórskiego w Powiatowej Radzie Obywatelskiej. Jesienią 1922r. Rada Miasta Lublińca powierzyła mu kierownictwo Wyższej Szkoły Miasta Lublińca.
Wyższa Szkoła Miasta w Lublińcu (progimnazjum) prowadzona przez Konrada Markitona
Funkcję tą pełnił przez dwa lata do sierpnia 1924r. kiedy to został wybrany na naczelnika gminy Łagiewniki.
Pieczęć szkoły i podpis jej kierownika Konrada Markitona
W czasie pełnienia funkcji naczelnika Łagiewnik prezesował: od 1927r. oddziałowi Ligi Morskiej i Rzecznej, a także Zespołowi Zrzeszeń Towarzystw Polskich.
Gminą zarządzał do 1928. kiedy to został odwołany, a na jego miejsce został powołany zarząd komisaryczny. W kolejnym roku na łamach „Polski Zachodniej” (prosanacyjna) i „Polonii” (korfantystów) toczyła się ostra polemika na temat oceny pracy – Konrada Markitona – w gminie Łagiewniki, która zakończyła się w 1931r. sprawą sądową w Sądzie Grodzkim w Królewskiej Hucie, wytoczoną przez Markitona – gazecie. Markiton procesował się także z gminą Łagiewniki, której naczelnik komisaryczny oskarżał go o niegospodarność i pobieranie bezprawnie świadczeń płacowych. Sprawa ta toczyła się aż do 1932 i zakończyła się wyrokiem wydanym przez Najwyższy Sąd Administracyjny. W jego wyniku Konrad Markiton miał otrzymywać tylko 50% przysługującej mu emerytury. Został też pod koniec 1933 eksmitowany z mieszkania w Łagiewnikach. Procesy oraz stres z nimi związany odbiły się negatywnie na zdrowiu Markitona.
Będąc na emeryturze – aktywnie działał jako członek Chrześcijańskiej Demokracji oraz w Związku Obrony Górnoślązaków, z którego został wyrzucony za skrajne poglądy. Szefował założonemu w 1931r. Zrzeszeniu Kulturalno-Gospodarczym „Silesia”. W styczniu roku 1934 reanimował Śląską Partię Ludową w Katowicach.
W 1938r za swoją działalność plebiscytową i udział w powstaniu – otrzymał Medal Niepodległości.
Zmarł 24 grudnia 1965r. w Tarnowskich Górach.
Opracowane na podstawie:
E. Długajczyk, P. Parys: Archiwum Powstań Śląskich, seria I, tom 1, Okres pierwszego powstania 1919 roku, Katowice 2017 i 2019.
Wikipedia
Życiorys – napisany przez Konrada Markitona
Archiwum Państwowe w Katowicach – teczka Akta osobowe Naczelnik Gminy Łagiewniki
Archiwum Państwowe w Katowicach – teczka Akta osobowe Wyższa Szkoła Miejska w Lublińcu
Wycinki z gazet: Polska Zachodnia, Górnoślązak
Zdjęcia:
Archiwum Państwowe w Katowicach – teczka Akta osobowe Naczelnik Gminy Łagiewniki
http://www.polska1926.pl/podpisy/63971