Karol Urban – urodził się 25 maja 1864 w Kobiórze w rodzinie nauczyciela Karola Urbana i Marii z d. Hermann. Po ukończeniu szkoły ludowej uczył się najpierw w gimnazjum w Katowicach, a następnie w gimnazjum w Pszczynie, gdzie zdał egzamin dojrzałości. W latach 1885-1889 studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 27 czerwca 1889 we Wrocławiu, zaś swoje prymicje odprawił w Pszczynie.
Po święceniach przez trzy lata był wikarym w parafii Krzyża Świętego w Miechowicach. Następnie w tym samym charakterze duszpasterzował w parafiach: św. Barbary w Królewskiej Hucie (1892-1893) i Wniebowzięcia NMP w Bytomiu (1893-1894).
Kościół św. Barbary w Królewskiej Hucie (Chorzowie)
W 1894 roku został prefektem konwiktu biskupiego w Bytomiu. W latach 1895-1897 był rektorem kościoła św. Bartłomieja w Głogówku, a potem przez rok administratorem parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Kończycach w dekanacie sycowskim.
3 stycznia 1899 został mianowany proboszczem w parafii św. Józefa w Sadowie, gdzie duszpasterzował przez 24 lata.
Kościół pw. św. Józefa w Sadowie – gdzie proboszczem od 1899r. do 1923 był ksiądz Urban
W tym czasie sprawował także opiekę nad drewnianym filialnym kościołem pw. św. Marcina w Cieszowej oraz kościołem p.w. Wniebowzięcia N.M.P w Olszynie.
Kościół pw. św Marcina w Cieszowej, który opiekował się Ksiądz Karol Urban
Ksiądz Karol Urban, był nie tylko gorliwym duszpasterzem, ale także historykiem i kronikarzem parafii Sadowskiej i ziemi lublinieckiej. Znany był także z zamiłowania do opieki nad pozostałościami historycznymi tej ziemi.
W 1907 r. ksiądz Urban zakupił za kwotę 1200 talarów bożnicę w Cieszowej. Umowa, którą zawarł gwarantowała, że będzie w dalszym ciągu ją utrzymywał w niezmienionym stylu i udostępniał ją, w razie potrzeby, wiernym wyznania mojżeszowego na nabożeństwa. W 1908 r. ksiądz Urban – dokonał remontu dwóch dachów, zarówno kościoła katolickiego, jak i synagogi. Otrzymał za to od władz żydowskich serdeczne podziękowanie. Niestety po śmierci księdza Urbana nie miał kto się nią zająć i została rozebrana w 1924r.
Synagoga w Cieszowej
Przy plebani, w ogrodzie ksiądz Urban – gromadził znalezione przez siebie głazy narzutowe. Jeden z nich (przywieziony z Wierzbia) – wykorzystał do stworzenia pomnika/obelisku bohaterowi wojen napoleońskich – Ferdynanda von Schilla (który dorastał w Sadowie).
Ksiądz Karol Urban – przy obelisku/pomniku Ferdynada Schilla
Najprawdopodobniej wraz z księciem Karolem Gotfrydem Hohenlohe-Ingelfingen, przetransportował z Sadowa do Olszyny wielki gaz narzutowy i ustawił w miejscu dawnej ewangelickiej kaplicy, chroniąc tym samym krypty grobowe, przed rabusiami i poszukiwaczami skarbów.
Głaz w Olszynie
W latach 1909-1912 opisał w broszurkach wydanych w Opolu historię kościołów w Sadowie, Cieszowej i Koszęcinie, a także bożnicy w Cieszowej.
Karty tytułowe broszur napisanych przez księdza Karola Urbana
Ksiądz Urban był także badaczem pieczęci gminnych na Śląsku, a szczególnie w powiecie lublinieckim. W 1910r dla Muzeum Górnośląskiego w Gliwicach opracował rodowody pieczęci gminnych z ówczesnego powiatu lublinieckiego.
Przykładowe pieczęcie gminne powiatu lublinieckiego
W Rozporządzeniach Administracji Apostolskiej Śląska Polskiego napisano o nim, że: „usposobienia był wesołego i takież lubił towarzystwo”. Był poważaną osobą w powiecie, często zapraszano go do sąsiednich parafii na odbywające się w nich uroczystości i tak np.: w 1919r. kiedy w Koszęcinie obchodzono 50 rocznicę wyłączenia Koszęcina z parafii sadowskiej – o odprawienie mszy poproszono księdza Urbana, a gdy w październiku 1922r. probostwo w Lublińcu w parafii św. Mikołaja obejmował ks. Dwucet – wprowadzał go proboszcz Sadowa.
Ksiądz Karol Urban włączał się aktywnie w życie polityczne powiatu (przez co był krytykowany przez część swoich parafian). Gdy w 1906r. do Sejmu Pruskiego kandyduje ks. Teodor Jankowski, reprezentujący Polaków, ksiądz Urban z ambony w Koszęcinie, Sadowie czy Cieszowej – stara się nakłaniać wiernych do głosowania za inną opcja polityczną. Podobnie rzecz się ma kilka lat później, gdzie nawet grozi wsiom, które by nie głosowały na popieranego przez niego kandydata – zaprzestaniem odprawiania u nich mszy. Podobnie postępował podczas przygotowań do Plebiscytu.
Ksiądz Karol Urban zmarł 17 września 1923 w Sadowie na zapalenie płuc. Został pochowany na miejscowym cmentarzu.
Grób księdza Karola Urbana na cmentarzu w Sadowie
Na podstawie:
https://silesia.edu.pl
Katolik, 1908, R. 41, nr 29
Kuryer Śląski, 1912, R. 6, nr 21
Orędownik Komisarjatu Plebiscytowego, 1920, R. 1, nr 9
Wyróżniki na pieczęciach miejscowości Ziemi Lublinieckiej -Jerzy Parys
Deutfche Wiffenfchaftliche Zeitfchrift für Polen – Dr. Alfred Luttermann, 1929r
https://archive.org/details/czieschowab001f001/page/n3/mode/1up?view=theater
Oberschlesische Heimat 1911, Bd 7, Heft 1-4
Głos Śląski, 1907, R. 5, nr 16
Kuryer Śląski, 1922, R. 14 [właśc. 16], nr 245