Gabriel Theodor Jankowski urodził się 11 września 1852r. w Złotowie (Flatow) w rodzinie właścicieli ziemskich Franciszka i Katarzyny z domu Wendland.
Flatow – rodzinna miejscowość Teodora Jankowskiego w Prusach Zachodnich
Do szkoły elementarnej uczęszczał w rodzinnej miejscowości, zaś gimnazjum ukończył w 1873r. w Chojnicach (Konitz).
Gimnazjum w Chojnicach, do którego uczęszczał Teodor Jankowski
Od 1874r. studiował teologię i filologię na Uniwersytecie Wrocławskim, który ukończył w 1886r. Wyświęcony został 17 czerwca 1887r. Posługę pasterską jako wikary pełnił w parafiach: Pilchowicach (Pilchowitz), Korfantowie (Friedland) i Wodzisławiu Śląskim (Loslau). W 1891 roku został najpierw administratorem, a następnie – proboszczem w Kotórzu Wielkim (Groß Kottorz) koło Turawy.
Ksiądz Teodor Jankowski
Ks. Theodor Jankowski działał w różnych organizacjach polskich: gospodarczych, religijnych, w których szczególnie zajmował się kultywowaniem języka polskiego – jedną z nich było Polskie Towarzystwo Ludowe.
Ksiądz Jankowski dbał o powierzoną mu kotórską parafię. Najważniejszym jego osiągnięciem w Kotórzu Wielkim było zakończenie prac na cmentarzu parafialnym. Postarał się, żeby zostały zasadzone na nim ozdobne tuje, gdyż chciał, żeby cmentarz kotórski był najładniejszym na Śląsku. Kilkanaście nagrobków na cmentarzu zwierało jego sentencje.
Widok na kościół w Kotórzu Wielkim, od strony cmentarza
W 1894 r. z jego inicjatywy wymieniono pokrycie dachowe kościoła na ceramiczną dachówkę, zakupiono także 14 plastycznych stacji drogi krzyżowej, nowe świeczniki, figury ołtarzowe, zamówiono wykonanie nowych ołtarzy bocznych.
Wnętrze kościoła pw. św. Michała Archanioła w Kotórzu Wielkim,
którego proboszczem był Teodor Jankowski
Ciekawostką jest fakt, że kościół w Kotórzu Wielkim, którego proboszczem w latach 1891-1919 był Teodor Jankowski, został ufundowany przez Annę Barbarę de Garnier, córkę Piotra de Garnier, właściciela zamku w Lublińcu. Sama Barbara także była panią na Lublińcu.
Anna Barbara de Garnier
W styczniu 1907 Teodor Jankowski został wystawiony za – księdza Jana Kapitzę (proboszcza z Tychów), przez Polski Centralny Komitet Wyborczy jako kandydat na posła do Parlamentu Pruskiego (parlamentarnego Koła Polskiego) z okręgu wyborczego Lubliniec – Toszek – Gliwice (Lublinitz – Tost – Gleiwitz).
W drugiej turze wyborów otrzymał ponad 14 tyś głosów i pokonał swojego kontrkandydata z partii Centrum, księdza Jana Chrząszcza (proboszcza parafii św. Mikołaja w Pyskowicach) i został posłem.
ksiądz Jan Chrząszcz – kontrkandydat w wyborach
do Parlamentu Pruskiego w 1907r.
Tuż po zakończeniu wyborów, na początku lutego 1907 r. Generalny Wikariat w Wrocławiu apelował do ks. Jankowskiego by zrezygnował z mandatu posła, tłumacząc swoją decyzję faktem, że ksiądz Jankowski bez zgody Kościoła przyjął mandat, oraz tym, że funkcja ta spowoduje zaniedbanie parafii. Ksiądz Jankowski nie ugiął się i funkcję sprawował przez całą kadencję zasiadając w komisjach ds. izby pracy, padliny oraz konkurencji.
Jednak faktem było, że praca polityczna negatywnie odbijała się na jego powinnościach jako proboszcza. Kotórscy parafianie skarżyli się, że odprawia zbyt mało Mszy Św., oraz zaniedbuje miejscową szkołę parafialną.
Ksiądz Teodor Jankowski wziął udział także w kolejnych wyborach do Reichstagu (ostatnich przed I wojną światową) w 1912r. z okręgu Gliwicko – Lublinieckiego.
Tym razem bez powodzenia.
Fragment ulotki z grudnia 1911r. agitującej za księdzem Jankowskim
Dogrywkę przegrał z mało znanym gliwickim radnym miejskim – kandydatem partii „Centrum” – Augustinem Warlo.
Augustin Warlo
Na początku marca 1919 r. za sprawą księdza Jankowskiego do Kotórza Wielkiego zostały sprowadzone Siostry Służebniczki Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej z Poręby. Kilka tygodni później ksiądz Teodor Jankowski odszedł do domu Pana. Zmarł 16 kwietnia 1919r. w Wielkim Kotórzu i trzy dni później, w Wielką Sobotę, został pogrzebany na placu przed kościołem.
Grób księdza Teodora Jankowskiego
Wybory do Parlamentu Pruskiego w 1906r. były jedną z przyczyn przyjazdu do Lublińca Maksymiliana Rzeźniczka, którego skierował tutaj – Wojciech Korfanty. Praca jaką wykonał przyniosła efekty. Z terenu, na którym działał udało się wprowadzić do Reichstagu – posła z polskiej opcji.
Maksymilian Rzeźniczek
Kolejną osobą związaną z Lublińcem i księdzem Teodorem Jankowskim był Feliks Orlicki, który szczególnie w 1912r. wspierał kandydaturę księdza Jankowskiego (wówczas Orlicki był Banku Ludowego w Gliwicach) i często agitował za księdzem na terenie naszego powiatu. Feliks Orlicki od 1922r. do 1934r. pełnił funkcję burmistrza Lublińca.
Feliks Orlicki
Na podstawie:
https://www.porta-polonica.de/pl/lexikon/jankowski-theodor
Gazeta Opolska, 1907, R. 18, nr 5
Głos Śląski, 1907, R. 5, nr 32
Fala : kwartalnik 1999, nr 3 (38)
Głos Śląski, 1912, R. 10, nr 5
Jerzy Farys – Księga historii Ziemi Turawskiej część druga: duchowni i obiekty sakralne
http://historiachojnic.com