W Lisowie, tuż przy dworcu PKP, znajduje się pomnik/tablica poświęcona powstańcowi śląskiemu – Alojzemu Szczechowi.
Pomnik/płyta ku czci Alojzego Szczecha
Alojzy Szczech urodził się 17 czerwca 1898r. w Lubszy. 23 sierpnia 1920r. wraz z 150 powstańcami śląskimi brał udział w zajęciu Lubszy. Najprawdopodobniej był członkiem IV kompani pod dowództwem Augustyna Pradeloka i Jana Buli, która opanowała Herby, Boronów, Lisów i Kochanowice (24 sierpnia). Po wkroczeniu przez powstańców do Lisowa został wyznaczony na kierownika tamtejszego dworca.
Dworzec w Lisowie – zdjęcie archiwalne
Jak pisze Bernard Szczech – tuż przed wejściem w życie zawieszenia broni, które miało miejsce 28 sierpnia 1920r. bojówka niemiecka napadła na dworzec i pojmała grupę powstańców. Alojzego Szczecha – zamordowano, nadziewając go (żywego) na pobliski płot, zaś pozostałych rannych powstańców zabrano do więzienia w Lublińcu.
Dworzec w Lisowie – widok obecny (2021r)
W miejscu, gdzie został zamordowany Alojzy Szczech, postawiono pomnik/tablicę upamiętniający powstańca. Zaś Alojzego Szczecha – 31 sierpnia 1920r. pochowano na cmentarzu przy kościele parafialnym w Lubszy.
Grób Alojzego Szczecha w Lubszy
Pierwszy pomnik, bardzo okazały, w okresie międzywojennym postawił pan Piotr Rudziński, powstaniec śląski z Chwostka (mieszkaniec Lisowa). Na początku września 1939 r. pomnik został zburzony przez Niemców, zaś po wojnie pan Piotr postawił nowy w obecnym kształcie (wspomina pan Marek Jendrzok). Jak podaje Gazeta Lubliniecka z maja 1966r. na miejscu przedwojennego pomnika położono pamiątkową płytę. Jej odsłonięcia dokonał, pochodzący z Hadry, poseł Ziemi Lublinieckiej Bernard Sierański(członek Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnik akcji plebiscytowej i III Powstania Śląskiego).
Bernard Sierański
zaś mowę okolicznościową wygłosił nauczyciel – Stanisław Owczarek. W uroczystości oprócz mieszkańców Lisowa i okolicznych wsi, udział wzięli przedstawiciele huty „Jedność” z Siemianowic
Na podstawie:
Z walko o polskość Śląska 1919-1921, artykuł Bernarda Szczecha
Encyklopedia Powstań Śląskich
Gazeta Lubliniecka nr. 18. 2-10 maja 1966r.
Wspomnienia – Bernard Szczech
Wspomnienia – Marek Jendrzok
http://www.straznicyczasu.pl/viewtopic.php?t=8645