W Glinicy, podczas powstań śląskich nie toczyły się boje. Jednak stacjonowały tu oddziały powstańcze, między innymi powstańcy z Grupy Północnej Podgrupy Butrym, który 15 maja 1921r. wyruszył do walki w okolice Olesna i Wysokiej.
Część plutonu powstańczego Marcina Poprawy,
wchodzący w skład Grupy Północnej Podgrupy Butrym, Glinica, lipiec 1921r.
Od lewej: Franciszek Kowalewski, Stanisław Perz, Kwiatkowski, Roman Pilch,
Kazimierz Fronda, Sylwester Łukowski, NN, NN,NN
Stoją od lewej: Roman Wawrzyniak, Henryk Jung, NN, Marcin Poprawa,
Kerlik, Andrzej Olejniczak
Warto także wspomnieć, że wioska ta podczas Plebiscytu zagłosowała za Polską oddając na nią 197 głosów. Z Glinicy według spisu udostępnionego przez Muzeum Śląskie – brało udział 10 powstańców, w tym: Bryś Jerzy, Dobrzelak Walenty, Kocyba Filip, Koza Adolf, Koza Jan, Krawczyk Robert, Mańka Juliusz, Mika Jan, Pawełczyk Wincenty.
Powstańcy przed szkołą w Glinicy – lipiec 1921r.
W październiku 1921r. w wyniku decyzji Rady Ambasadorów – Glinica została przyłączona do Polski, zaś granica z Niemcami przebiegała niecały kilometr od miejscowości.
Prawdopodobnie w 1924r. w Glinicy, z inicjatywy byłego powstańca śląskiego, członka Polskiej Organizacji Wojskowej, który po powstaniu tutaj zamieszkał – Piotra Włoszczyka, na skrzyżowaniu ulic: Asfaltowej i Lubeckiej, odsłonięty zostaje „Pomnik Wolności” (w tym samym czasie Pomniki Wolności odsłaniane są także w Rudzie Śląskiej, Szopienicach, Dziedzicach, Świętochłowicach czy Bieruniu).
Fragment życiorysu Piotra Włoszczyka, pomysłodawcy pomnika
Pomnik poświęcony zostaje Powstańcom Śląskim i ma przypominać o przyłączeniu w 1922r. tych terenów do Rzeczpospolitej. Glinicki „Pomnik Wolności” – różni się od tych stawianych Powstańcom w 1924r. – na cokole, na którym znajdowała się inskrypcja, postawiono kolumnę w formie ściętego ostrosłupa – na szczycie którego umieszczono orła z rozpostartymi skrzydłami, który siedzi na kuli (tu widoczne jest podobieństwo do Polskiej Kolumny Wolności, która została postawiona nad brzegiem Jeziora Zuryskiego w 1868r.).
Pomnik Wolności w Glinicy, Piotr Włoszczyk stoi przy pomniku po lewej stronie (z wąsem)
Dokładna data powstania pomnika nie jest znana – wiadomo jednak, że w 1927r. już pomnik stał, gdyż zachował się opis uroczystości 11 listopada tegoż roku, których część odbyła się właśnie pod pomnikiem: „Przy Pomniku Wolności wygłosił piękną mowę kierownik szkoły pan Lenart na temat „O zmartwychwstaniu Polski”. zaszedł również następujący wypadek. o godzinie 20 odbyła się uroczysta akademja. Jakaś złośliwa ręka zaprzańca zaraz po odejściu manifestantów od pomnika, zerwała wieńce i zrzuciła orła…”.
W 1939r. gdy na te tereny wkraczają Niemcy – pomnik zostaje zniszczony.
Skrzyżowanie ulic w Glinicy, gdzie przed wojną stał Pomnik Wolności
Hitlerowcy zamordowali także samego inicjatora powstania pomnika, bowiem Piotr Włoszczyk aresztowany przez Gestapo, osadzony w Rawiczu – zostaje zastrzelony przez Niemców w grudniu 1939r.
Jesienią 2021r. pomnik został odbudowany, jednak nie w miejscu, gdzie został postawiony w okresie międzywojennym, tylko na placu przy szkole.
Na podstawie:
http://www.powstancyslascy.pl/wirtualny-album
Muzeum Ślaskie
Zdjęcia – Julian Werner
Ziemia Lubliniecka a Powstania Śląskie – Marian Berbesz