Janina Krasowska

Janina Maria Krasowska urodziła się 15 września 1907r. w Poniewieżu (Panevėžys – obecnie północna Litwa) w rodzinie Bronisława Juliana Krasowskiego i Marii Anny z domu Jaroszyńskiej. Janina była najstarszą z trójki dzieci państwa Krasowskich (miała jeszcze dwóch braci – Stanisława ur. 1909r, Witolda ur. 1911r.). Ojciec  – Bronisław był działaczem społecznym, cenionym adwokatem i radym Poniewieża. Założycielem, w 1919r. poniewieskiego gimnazjum polskiego, jego pierwszym dyrektorem. W gimnazjum tym uczyła także mama Janiny – Maria. Niestety już w miesiąc po otwarciu szkoły – Krasowski został aresztowany. Na szczęście udało mu się zbiec z aresztu i do maja przebywał w Kowlu, a następnie najprawdopodobniej udał się do Wilna (lub stało się to dopiero po tzw. buncie Żeligowskiego).


Budynek w Poniewieżu, w którym działało Polskie Gimnazjum
założone przez Bronisława Krasowskiego w 1919r.

Wiadomym jest natomiast, że Janina przystąpiła do pisania matury w Wilnie. To tutaj kształciła się w prowadzonym przez siostry Najświętszej Rodziny z Nazaretu – Gimnazjum Żeńskim.


Gimnazjum Nazaretanek na ulicy Piaskowej, w którym uczyła się Janina Krasowska

Zdała ją w 1927.


Lista uczennic Gimnazjum Nazaretanek, które w 1927r.
otrzymały świadectwo dojrzałości

Następnie rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Na IV roku do 1932r. odbywała roczny staż w Uniwersyteckiej Klinice Neurologicznej. 12 grudnia 1932r. otrzymała absolutorium, zaś dokładnie rok później 12 grudnia 1933r. otrzymała dyplom lekarski. 

W 1934r. odbyła roczną, obowiązkową praktykę kolejno w: klinice położniczo-ginekologicznej, wewnętrznej, chirurgicznej, zaś od maja do sierpnia 1934r. w szpitalu psychiatrycznym w „Kochanówce” pod Łodzią.  Po czym znów wróciła do Kliniki Uniwersyteckiej w Wilnie, gdzie przez pół roku pracowała jako wolontariusz.

W 1935r. rozpoczęła pracę jako asystent (młodszy lekarz) w Szpitalu Psychiatrycznym w Tworkach (Pruszków).

Janina Krasowska wśród pracowników Szpitala w Tworkach (1936r)
stoi czwarta od prawej strony

W 1936r. umiera ojciec Janiny – Bronisław Krasowski i zostaje pochowany na cmentarzu w Wilnie (matka Maria – przeżyje męża o ponad 30 lat. Odejdzie z tego świata w Lublińcu w 1969r. i zostanie pochowana na cmentarzu wojskowym w Warszawie).


Grób Bronisława Krasowskiego na cmentarzu bernardyńskim w Wilnie

Od 1937r. Janina Krasowska jako psychoneurolog zatrudniona była w Ubezpieczalni Społecznej w Pruszkowie. W latach 1937-1938 opiekuje się drużynami harcerskimi, których członkami są dzieci pracowników Szpitala Psychiatrycznego w Tworkach: 71 Mazowiecką Drużyną Harcerską im. Tadeusza Kościuszki, oraz III Żeńską Drużyną Harcerską im. Stefana Żeromskiego.

W pierwszych dniach wojny w szpitalu w Tworkach urządzony zostaje lazaret wojskowy. Znajdują się tutaj między innymi ranni żołnierze i ludność cywilna. Zapewne Janina Krasowska, jak i pozostali lekarze niosą im, w ramach możliwości pomoc, nadal troszcząc się o swoich pacjentów. W październiku zarząd nad szpitalem przejmują Niemcy i już w styczniu 1940r dokonują redukcji personelu, wśród zwolnionych lekarzy jest także Janina Krasowska.


Szpital Psychiatryczny w Tworkach (Pruszków)

Po zwolnieniu z Tworek, przenosi się do Warszawy, próbuje zarobić na życie jako lekarz domowy w Ubezpieczalni Społecznej, a do momentu wybuchu powstania – jako hospitant w Klinice Neurologicznej Uniwersytetu Warszawskiego. Gdy wybucha Powstanie Warszawskie  – Krasowska bierze w nim udział. Prowadzi punkt sanitarny usytuowany przy ulicy Filtrowej. 6 sierpnia ginie w Powstaniu jej brat Witold ps. „May” (drugi z jej braci – Stanisław zmarł we wrześniu 1938r. był pilotem, w stopniu porucznika, doświadczalnym).


Grób Witolda Krasowskiego (na cmentarzu Wojskowym) – brata Janiny, 
który zginął podczas walk w Postaniu Warszawskim

12 sierpnia zostaje aresztowana przez Niemców i wysłana do obozu przejściowego Dulag 121, mieszczącym się na terenie Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego położonych w pruszkowskiej dzielnicy Żbików(jako lekarz obozowy), a następnie wraz z chorymi i rannymi zostaje przeniesiona do Szpitala w Tworkach, gdzie pełniła obowiązki ordynatora oddziału zakaźnego (szpitala obozowego).

W Tworkach pozostała po przejściu frontu. Pracuje w oddziale psychiatrycznym do czerwca 1945r. W kwietniu 1945r. Janina Krasowska rozpoczęła pracę w Klinice Psychiatrycznej Uniwersytetu Warszawskiego jako starszy asystent, równocześnie nadal w Tworkach (do 1949r) jako lekarz oddziałowy. Tam też od 1947r. prowadzi bibliotekę lekarską. Nie zaprzestała także pracy w Ubezpieczalni Społecznej (tu pracowała do 1951r).

W marcu 1946r. przychodzi na świat jej jedyna córka Anna Maria. Niestety córka przechodzi jeszcze w okresie niemowlęcym ciężką infekcję wirusową. Od tego momentu będzie wymagała stałej opieki i rehabilitacji. Będzie się nią opiekowała samotnie przez całe swoje życie. Córka Anna odejdzie z tego świata kilka miesięcy po śmierci Janiny – w listopadzie 1993r.


Janina Krasowska – stoi druga od lewej strony
wśród Personel Klinicznego Oddziału Psychiatrycznego w Tworkach. Pawilon VI

W grudniu 1948r. otrzymuje tytuł doktora nauk medycznych, na podstawie pracy „O objawie zbędnych wspomnień”, którą napisała pod kierunkiem prof. dr Jana Mazurkiewicza (profesor nie doczekał jej obrony, zmarł w 1947r).

W 1951r. dodatkowo bierze dyżury w Pogotowiu Ratunkowym P.C.K Tego roku postanawia przeprowadzić się do Lublińca (zamieszka w budynku przy Grunwaldzkiej 3), z którym związana będzie już do śmierci i zatrudnić się w Państwowym Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lublińcu. W wrześniu 1951r. zakłada w nim, pierwszy w Polsce, Oddział Psychiatrii Dziecięco-Młodzieżowej (funkcję ordynatora tego Oddziału pełniła aż do swojej emerytury). W tym samym roku uzyskuje II stopień specjalizacji z psychiatrii.

W wrześniu 1952r. rozpoczyna działalność Katedra i Klinika Psychiatrii Śląskiej Akademii Medycznej im. Ludwika Waryńskiego na bazie Państwowego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lublińcu. Na potrzeby Kliniki wydzielono ze Szpitala Psychiatrycznego – Oddział VI żeński. (45 łóżkowy). Rok później w 1953r. włączono do Kliniki prowadzony przez Janinę Krasowską jej Oddział Młodzieżowy – męski (55 łóżkowy). Przez kolejne 11 lat do 1964r. będzie pracownikiem Kliniki, a tym samym Śląskiej Akademii Medycznej. W czasie pracy w ŚAM najpierw jako starszy asystent, a później adiunkt (1954) – uzyskuje specjalizację II stopnia z neurologii (1955r), a także habilituje się uzyskując stopień docenta (1962r) na podstawie pionierskiej pracy „Zespół psychotycznego napięcia przedmiesiączkowego u dziewcząt w okresie pokwitania” (opublikowanej w 1960r) .


Janina Krasowska – siedzi pierwsza od lewej
wśród pracowników Kliniki Psychiatrycznej ŚAM (1957r)

Ten okres jest bardzo intensywny w życiu Janiny Krasowskiej. W latach 1957-60 bierze, jako przedstawiciel Polski, udział w pracach UNESCO, odbywa staże naukowo-szkoleniowe w ZSRR(1958-1959), Szwajcarii(1959), Anglii(1959) i Francji(1959). Publikuje w czasopismach naukowych krajowych i zagranicznych. Jej prace skupiają się głównie nad zagadnieniami objawów endokrynologicznych i psychopatologicznych młodzieży. Opisała objawy nadużywania alkoholu przez młodych ludzi, które w psychopatologii nazywane są Zespołem Krasowskiej. 


Janina Krasowska – karykatura Tadeusza Ginko

Krasowska była inicjatorką powstania wielu placówek opiekuńczo-leczniczych dla dzieci i młodzieży, między innymi w Miedarach, Zbrosławicach, Chorzowie, Wojsku czy Gierałcicach.

W 1964r. rezygnuje z pracy w Klinice Śląskiej Akademii Medycznej i przenosi swój Oddział Młodzieżowy na powrót do Szpitala  dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Lublińcu. Nadal wykłada, między innymi  psychiatrię na Wydziale Prawa Uniwersytetu Śląskiego, w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu oraz w Medycznym Studium Zawodowym w Lublińcu.  Na emeryturę przechodzi w 1979r. jednak nie potrafi żyć bez pracy i służby drugiemu człowiekowi. Do 1989r. dyżuruje na Izbie Przyjęć SP ZOZ.

Janina Krasowska udziała się w wielu Towarzystwach Naukowych: Lekarskim, Psychiatrycznym, Higieny Psychicznej, Psychologicznym i Endokrynologicznym. Za swoją pracę i działalność została uhonorowana między innymi: Odznaką „Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego” (1968), czy Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1970).

Ostatnie lata swojego życia spędziła „Domu Kombatanta” w Lublińcu. Janina Krasowska zmarła  24 maja 1993r. w Lublińcu i została pochowana na cmentarzu komunalnym. Jak wspomina pani  dr Irena Kupczyk Matuszczyk – jej pogrzeb zgromadził wielu przyjaciół i wychowanków, oraz byłych pacjentów, a ksiądz proboszcz Józef Żurek pożegnał Janinę Krasowską słowami: „Był to człowiek wielkiego formatu, umysłu i serca, wielkiej osobowości, spieszącej z pomocą tam, gdzie była potrzebna”. Pani doktor dodaje jeszcze, że Janina Krasowska była osobą energiczną, z pełnym oddaniem poświęcającą swoim pacjentom czas zawodowy i prywatny, kochająca dzieci i młodzież. Człowiek serdeczny i opiekuńczy. Zaś jej dom był zawsze otwarty dla ludzi poszukujących wsparcia duchowego czy materialnego.


Grób Janiny Krasowskiej na cmentarzu komunalnym w Lublińcu

 

Na podstawie:
Życiorys do 1951r.  – autorstwa Janiny Krasowskiej
Adamska U., Śliwicka A., Szpital Psychiatryczny Tworki 1891-1991, Warszawa 1989
Ginko T. 15 lat Śląskiej Akademii Medycznej w karykaturze,
Kupka-Matuszczyk I., Docent Janina Maria Krasowska – lekarz, uczony i pedagog, „Annales Academiae Medicae Silesiensis” 1995, vol. 29,
https://leksykonkresowian.instytutslaski.pl/index.php/Janina_Krasowska
Tadeusz Jaros, W służbie Bogu i Polsce : z kart historii harcerstwa w Pruszkowie w latach 1911-1939, Pruszków 2004r.
https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/witold-krasowski,24253.html

Lista pamięci


Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska, t. 3 monograficzny, Katowice 1997
Śląska Akademia Medyczna im Ludwika Waryńskiego 1948-1973
Informator na rok Akademicki 1963/64
Dziesięciolecie Śląskiej Akademii Medycznej imienia Ludwika Waryńskiego, 1957
Wspomnienia – Robert Reinhardt
Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Wileńskiego  nr 7-8 z 1927r.
https://www.facebook.com/profile.php?id=100064075805433
https://www.facebook.com/tworkiszpital
Znad Wilii, Wilno 16-30 czerwca 1994r.
Gazeta Lubliniecka nr 16 z 1968r.
Gazeta Lubliniecka nr 14 z 1970r.